Stedenbouwkundige vergunning: wat moet je weten?

Wil je een nieuwbouwwoning zetten of een grondige renovatie uitvoeren? Dan heb je een stedenbouwkundige vergunning nodig. Ook voor kleinere werken is zo’n vergunning noodzakelijk.

Maar wanneer moet je een stedenbouwkundige vergunning aanvragen? Hoe lang duurt de procedure en wat moet je allemaal in orde brengen? Je komt het in dit artikel te weten.

Wat is een stedenbouwkundige vergunning eigenlijk?

De stedenbouwkundige vergunning heb je nodig om een hele reeks werkzaamheden aan je woning te mogen uitvoeren. Wil je een woning bouwen, grondig renoveren, een zwembad laten aanleggen of een stukje aan je woning breien, dan heb je daar de toestemming van de overheid voor nodig. Het is de gemeente die de stedenbouwkundige vergunning toekent. Je kan de werkzaamheden pas starten wanneer je de stedenbouwkundige vergunning op zak hebt.

Welke regels precies van toepassing zijn, hangt af van waar je woont. De ruimtelijke ordening is een gewestelijke bevoegdheid en dat betekent dat Vlaanderen, Wallonië en Brussel elk hun eigen regels hanteren. Die regels worden bovendien vaak aangepast. Voor Vlaanderen is het Departement Omgeving verantwoordelijk.

Wanneer heb je een vergunning nodig?

Je hebt niet alleen stedenbouwkundige vergunning nodig om een nieuwbouwwoning neer te poten. Ook wanneer je een grootschalige renovatie plant of de functie van het gebouw wijzigt, heb je een vergunning nodig. We zetten de belangrijkste situaties die een stedenbouwkundige vergunning vereisen op een rijtje:

• Een nieuwbouwwoning bouwen
• Grondig renoveren
• De hoofdfunctie van het gebouw wijzigen (bijvoorbeeld een kantoor maken van een woning)
• De functie van bouwgrond wijzigen (bijvoorbeeld voor een parkeerplaats)
• Het aantal woongelegenheden aanpassen (bijvoorbeeld een woning opsplitsen in twee appartementen of een kangoeroewoning)
• Het reliëf van de bodem ingrijpend veranderen
• Bomen rooien
• Zwembad aanleggen

Twijfel je of je een bouwvergunning nodig hebt, dan kan het stadhuis van je gemeente uitsluitsel bieden.

Wanneer heb je geen vergunning nodig?

Een hele reeks kleinere renovatiewerken en aanpassingen zijn vrijgesteld van de vergunningsplicht. Dat betekent echter niet dat je gewoon kan beginnen bouwen. In Vlaanderen zijn verschillende soorten werken bijvoorbeeld wel meldingsplichtig, maar niet vergunningsplichtig. Ook in Wallonië en Brussel geldt een gelijkaardig principe. Ook de gemeente kan bepaalde eisen stellen.

Voor veel werken hoef je ook gewoon geen vergunning aan te vragen noch aan een meldingsplicht voldoen. Dat is bijvoorbeeld zo wanneer je het interieur van je woning verandert zonder steunmuren te raken. Ook wanneer je een losstaand tuinhuis bouwt dat onder bepaalde afmetingen blijft en niet te dicht bij het perceel van de buren staat, mag je gewoon aan de werken beginnen.

Wie vraagt de stedenbouwkundige vergunning aan?

Ben je van plan om een nieuwbouwwoning te bouwen of een grote renovatie uit te voeren? Dan moet je een architect inschakelen. Het is dan ook de verantwoordelijkheid van de architect om de vergunning aan te vragen en in orde te brengen.

Vereisen de geplande werken geen architect? Dan moet je zelf de stedenbouwkundige vergunning aanvragen of melding doen van de geplande werken. Dat kan bij de gemeente of online.

Daarna moet je meestal een dikke maand wachten totdat de vergunning ontvankelijk verklaard wordt. Daarna kan het nog tot twee maanden duren vooraleer de stedenbouwkundige vergunning effectief goedgekeurd wordt. In Vlaanderen moet je daarna nog 30 dagen je vergunning uithangen zodat buren eventueel in beroep kunnen gaan tegen je plannen. Daarna mag je de werken starten.

Wat als de bouwvergunning geweigerd wordt?

Is je bouwvergunning niet goedgekeurd? Dan kan je tot 30 dagen nadat je de weigering hebt ontvangen beroep aantekenen. Wordt de bouwvergunning dan opnieuw afgekeurd, dan kan je in bepaalde gevallen zelfs naar de Raad van State stappen. De eenvoudigste oplossing is natuurlijk om de plannen een beetje aan te passen zodat je nieuwbouwwoning of renovatieplan wel aan de geldende regels voldoet.

Wat als je bouwt zonder een vergunning?

Wil je niet wachten op een bouwvergunning of vrees je dat je plannen niet goedgekeurd zullen worden en bouw je zonder vergunning, dan mag je een boete verwachten. Je moet dan bovendien verplicht werken uitvoeren om de verbouwing te kunnen regulariseren.

Daarnaast is een onvergund deel van je woning ook niet interessant wanneer je je woning later verkoopt. Kopers kunnen dan een regularisatie eisen alvorens je woning te kopen.

Woonhypotheek helpt je met vragen over de stedenbouwkundige vergunning

De stedenbouwkundige vergunning heeft dus wel impact op je bouwplannen. Soms is het ook een opschortende voorwaarde bij het al dan niet opstarten van een hypothecaire lening. Wil je meer inzicht over hoe dat allemaal zit en wat je opties zijn? We geven je graag een antwoord op al je vragen. Contacteer ons voor vrijblijvend advies of maak een afspraak.